Vrijspraak is de beslissing van de rechter als hij het tenlastegelegde feit niet wettig en overtuigend bewezen acht. Het hoeft dus níet bewezen te zijn dat een verdachte onschuldig is, want in Nederland geldt: een verdachte is onschuldig tot het tegendeel bewezen is.Als een verdachte eenmaal vrijgesproken is, kan hij niet opnieuw voor hetzelfde feit veroordeeld worden. Dat heet het ne bis in idem-beginsel.
Lees ook:Ne bis in idem
Lees ook:Moeten alle moordenaars gestraft worden?
Lees ook:Double Jeopardy
Lees ook:Verplichte procesvertegenwoordiding
Lees ook:‘Rammende rechter’ niet toerekeningsvatbaar?
Maar wat nu als iemand wel schudig is, maar hij geen straf krijgt. Omdat hij al hard genoeg gestraft is, bijvoorbeeld. Is dat dan ook vrijspraak? Want hij komt dan wel vrij.
Nee, je bent wel schuldig aan wat in de wet omschreven staat maar de rechter vindt soms dat iemand geen straf meer verdient. Dat kon vroeger bijvoorbeeld het geval zijn bij een arts die euthanasie had gepleegd. Die arts had dan naar eer en geweten gehandeld en formeel was zijn daad strafbaar, maar de rechter legde hem geen straf op.
Hier bestaat zelfs een speciaal artikel voor in het wetboek van strafrecht: Ar. 9a: ‘Indien de rechter dit raadzaam acht in verband met de geringe ernst van het feit, de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waaronder het feit is begaan, dan wel die zich nadien hebben voorgedaan, kan hij in het vonnis bepalen dat geen straf of maatregel zal worden opgelegd.